دسترسی ها

نشریۀ دیپلومات در شمارۀ اخیرش مطلبی را در بارۀ نهضت جدایی طلبان بلوچ در پاکستان نشر کرده که برخی از اعضایش در این اواخر بازداشت یا کشته شده اند.

ادعا هایی وجود دارد که رویداد های کشتار شماری از اعضای این نهضت در افغانستان صورت گرفته است.  در مطلب می خوانیم که گلزار امام، رهبر گروه موسوم به اردوی ملت گرای بلوچ در ماه سپتمبر در ترکیه بازداشت شد. او در پروازی از ایران به ترکیه رفته بود.

به گفتۀ نویسندۀ مطلب، خبر گرفتاری او را نه گروه جدایی طلب بلوچ و نه هم اداره های امنیتی پاکستان تایید یا رد کرده اند اما هر دو طرف در بیانات غیر رسمی بازداشت امام را تایید کرده اند. در بخشی از مطلب آمده که بازداشت گلزار امام ، بر شبکۀ جدایی طلب بلوچ در ایالت بلوچستان شاید تاثیر گذاشته باشد اما در کل این نهضت را تضعیف نکرده است.

نویسنده می گوید که در سال ۲۰۱۸ زمانیکه اسلم اچو طراح اصلی حمله به کنسولگری چین در شهر کراچی و رهبر یک شاخۀ گروه جدایی طلب بلوچ کشته شد ، این گروه به رهبری بشیر زیب جانشین او ، بیشتر از پیش قوی شد.

به باور نویسنده ، هنگامیکه نواب اکبر بوگتی رهبر قومی بلوچ ها در جریان عملیات اردو در ماه آگست سال ۲۰۰۶ جان باخت، جدایی طلبی بلوچ ها بیشتر پرخشونت شد. جدایی طلبان بلوچ در پاکستان عمدتاً در ایالت بلوچستان فعال اند. آنها از سال ها از حکومت می خواهند که برایشان در منابع طبیعی این ایالت سهم گسترده داده شود.

علاوه بر این، مرحله کنونی شورش طولانی‌ترین، انعطاف‌پذیرترین و کشنده‌ترین مرحله در مقایسه با موج‌های قبلی است. به همین ترتیب، در حالی که خودمختاری خواسته اصلی در چهار موج قبلی بود، جدایی طلبی دلیل وجود موج کنونی است. برای جنبش‌های شورشی انعطاف‌پذیر اجتماعی، که موج شورشی کنونی بلوچ است، جایگزینی رهبری کار دشواری نیست.

در سال 2015، شورش بلوچ به دلیل جنگ داخلی بر سر منابع، اختلافات رهبری، عملیات موفق ضد شورش، و تسلیم صدها فرمانده سطح متوسط و سربازان پیاده به طور قابل توجهی تضعیف شد. در آن زمان، رهبری جدید برای پر کردن خلاء ظاهر شد. دکتر الله نظر بلوچ از جبهه آزادیبخش بلوچ (BLF)، بشیر زیب از BLA، و امام که در آن زمان ریاست جناح خود را از BRA را بر عهده داشت از طریق سازمان دانشجویی بلوچ-آزاد (BSO-A) ارتقا یافت. هیئت دانشجویی بلوچ در سراسر کالج ها و دانشگاه های بلوچستان گسترش یافت.

در جنبش شورشی کنونی بلوچ، رهبران ضروری نیستند. در طول سال‌ها، همانطور که گروه‌های شورشی بلوچ از نظر عملیاتی و سازمانی در یک محیط درگیری چالش‌برانگیز تکامل یافته‌اند، گروه‌های خود را به گونه‌ای ساختار داده‌اند که سنگین نباشند. قدرت آنها در روایت آنها نهفته است، که با ساختارهای سازمانی حامی و چابک آنها طنین انداز می شود، نه رهبران آنها. از این رو، جنبش شورشی بلوچ مانند گذشته از دستگیری امام (ره) حرکت خواهد کرد.

در حال حاضر، مناقشه بلوچ ها به بن بست رسیده است و هر دو طرف در موقعیتی نیستند که بتوانند راه حل نظامی را بر دیگری تحمیل کنند. در درگیری‌های نامتقارن، موفقیت گروه‌های شورشی در برابر یک دشمن برتر متعارف، در بن بست نظامی درگیری برای اجبار به مذاکرات سیاسی است. با این حال، در مورد بلوچستان، به دلیل عدم اعتماد جدی هر دو طرف و فقدان واقعی اراده سیاسی، روند سیاسی غایب است و درگیری ادامه دارد و اشکال شدیدتری مانند اتخاذ تروریسم انتحاری به خود می گیرد.

شورش بلوچ در یک دوراهی قرار دارد. باید تصمیم بگیرد که آیا می خواهد درگیری را طولانی کند یا در یک روند سیاسی شرکت کند. تحقیقات در مورد جنبش های شورشی نشان می دهد که اگر اهداف غیرواقعی باشند، با وجود بن بست میدان نبرد، شانس موفقیت حداقل است. بنابراین، گروه های شورشی بلوچ باید کمی انعطاف سیاسی از خود نشان دهند. در غیر این صورت، شورش بی پایان ادامه خواهد داشت.

دولت پاکستان اگر بخواهد اعتماد مردم بلوچ را دوباره به دست آورد، باید به نارضایتی های واقعی مردم بلوچ رسیدگی کند. این تنها راه تضعیف نفوذ شورشیان در این ولایت است. برعکس، اگر تبعیض ساختاری همراه با به حاشیه راندن سیاسی و اجتماعی-اقتصادی بلوچستان ادامه یابد، چرخه معیوب خشونت بدون توجه به بازداشت ها و سر بریدن رهبران، بی وقفه ادامه خواهد یافت. انسان امیدوار است که عقل سلیم شود و هر دو طرف درگیر یک روند سیاسی برای یافتن راه حلی مناسب برای مشکلات مردم بلوچ شوند.

• نویسنده : فخریه نادری
• منبع خبر : دیپلمات