دسترسی ها

کمیسیون حقوق بشر افغانستان موضوع آزادی زندانیان طالبان را نگران کننده دانست. این کمیسیون در نامه‌ای خطاب به امریکا و دولت افغانستان اعلام کرد: طرح تبادل زندانیان میان دولت افغانستان و گروه طالبان مردم این کشور را نگران کرده است. همه شهروندان حق دارند درباره روند صلح از جمله آزادی زندانیان آگاهی داشته باشند.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان تصریح کرد: چگونگی دسترسی قربانیان جنگ به عدالت، طی مراحل قانونی رسیدگی به جرایم زندانیان، هویت زندانیان، نظارت و برنامه‌های پس از آزادی آن‌ها، پرسش‌هایی است که در این خصوص مطرح و موجب نگرانی مردم افغانستان است.
به گفته طالبان، آزادی پنج هزار زندانی طالبان در توافقنامه آمریکا با این گروه گنجانده شده، اما رئیس جمهور افغانستان تاکید کرده هیچ توافقی میان آمریکا و دولت افغانستان برای آزادی زندانیان وجود ندارد و دولت افغانستان در این زمینه تعهدی ندارد. زیرا آزادی زندانیان طالبان فقط در صلاحیت دولت افغانستان است و آمریکا در این خصوص صلاحیت ندارد. طالبان در واکنش به سخنان اشرف غنی اعلام کرده تا زمانی که پنج هزار زندانی طالبان آزاد نشوند، طالبان با دولت مذاکره نمی‌کند.

در این نامه که امروز سه‌شنبه (۱۳ حوت) از سوی این کمیسیون نشر شده آمده است با آن که کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به گونۀ منظم از زندان‌ها بازدید می‌کند، فهرست نام‌های این ۵ هزار زندانی طالبان به کمیسیون داده نشده است. در این نامه آمده که فهرست نام زندانیانی که نزد طالبان هستند نیز در دسترس کمیسیون قرار داده نشده است.

کمیسیون مستقل حقوق بشر افزوده که تمامی شهروندان حق دارند در بارۀ روند صلح، به شمول رهایی زندانیان آگاهی داشته باشند. این کمیسیون گفته که پرسش‌ها در بارۀ سه مسأله چون «دسترسی به عدالت، طی مراحل قانونی زندانیان و تأیید هویت زندانیان، نظارت و برنامه‌های پس از آزادی نیز مطرح است.

این کمیسیون گفته است که در میان زندانیان طالب کسانی هستند که جرایم متعددی مرتکب شده‌اند. شمار زیادی از این جرایم افراد ملکی را هدف قرار داده‌اند. این قربانیان چطور به عدالت خواهند رسید؟

کمیسیون حقوق بشر همچنان در این نامه پرسیده که «چه ساز‌و‌کارها و روندهای مشخصی‌، اکنون و در آینده، امکان دسترسی قربانیان این زندانیان را به عدالت فراهم خواهد کرد‌؟» این کمیسیون پرسیده است که «آیا خانواده‌های قربانیان از ‌زندانی مشخصی شکایت ثبت کرده‌اند؟ در این صورت، چه ساز‌و‌کارها و روندهای مشخصی به قربانیان امکان دسترسی به «حق العبد» شان را فراهم خواهد کرد؟»

این نهاد در بارۀ طی مراحل قانونی زندانیان، رهایی، نظارت بر زندانیان پس از رهایی و مراقبت زندانیان پس از رهایی نیز پرسش‌هایی را مطرح کرده است. کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که پرسش‌های مطرح‌شده به تمامی شهروندان کشور و جامعه مدنی امکان تأمل و دست‌رسی به اطلاعات اساسی را در بارۀ رهایی زندانیان می‌دهد. به گفتۀ این نهاد دسترسی به اطلاعات برای مشروعیت روند و همچنان صلح پایدار بسیار مهم است. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از طرف‌های درگیر‌ خواسته است که در نخستین فرصت به این پرسش‌ها پاسخ دهند.

این در حالی‌ست که بر بنیاد توافق‌نامۀ صلح میان آمریکا و طالبان که روز شنبه دهم ماه حوت در قطر امضای شد، ۵ هزار زندانی این گروه باید در جریان ۱۰ روز از زندان‌های حکومت افغانستان آزاد شوند تا زمینۀ گفت‌وگوهای میان‌افغانان فراهم شود. اما رئیس جمهور غنی یک روز پس از امضای این توافق‌نامه اعلام کرد که هیچ‌گونه تعهدی برای رهایی ۵ هزار زندانی طالبان وجود ندارد.

• نویسنده : نسرین متین
• منبع خبر : هفته‌نامه سفیر