دسترسی ها

طالبان روزهای دشواری را پیش رو دارند،پس از به دست آوردن قدرت سیاسی و تصرف پایتخت مرکزی تصمیم گیری های کلان سیاسی و حکومت داری قدم بعدی، پای اکثر رهبران بزرگ این گروه را به لرزه می آوردند،گرچه در گذشته این گروه با مشکلات جدی فرا روی شان در حومه های کلان شهرها و ولسوالی ها مواجه نبودند می توانستند با سواد اندک و برداشت سطحی از شریعت بدون هیچ تامل به حل مشکلات مردم رسیدگی کنند ولی موضوع حکومت داری،توسعه سیاسی،ایجاد نهاد های قدرتمند در راستای تامین منافع ملی کاری نیست که با اخلاق و سنت و شریعت با کلاشینکوف و دستار به دنبال حل آن رفت،طبعا طالبان چنین روزی را تصور نکرده بودند که با چی ابزار باید وارد کابل شد و این توانایی در بین تمام نیروهای طالبان نادر و دست نیافتنی است.

تحریک طالبان در دوره حکومت قبلی شان از یک خلا قدرت سیاسی در سطح کشور استفاده کردند،وقتی جرقه حضور طالبان در قندهار در سال 1995 زده شد مردم از یک جنگ طولانی و طاقت فرسایی داخلی خسته شده بودند و حتا جریان های درگیر در قدرت و جنگ خانمان سوز، امیدشان را به قدرت رسیدن طالبان می دانستند و برای این هم تلاش کردند با این گروه از طریق مذاکره و گفتگو پیش بروند ولی این گروه برخلاف توقع همه جناح و مردم ظاهر شدند.

در دور قبلی قدرت و حاکمیت سیاسی طالبان مردم به شدت خواستار پایان جنگ داخلی بودند که طالبان ناجی گونه شهر های افغانستان را یکی پس از دیگری بدست آورند و خلا قدرت به یک شکلی پر گردید.

اما این بار داستان طور دیگر است،طالبان به شکلی مرموزی تمام قدرت سیاسی کشور را به دست گرفتند نه می توان گفت با زور جنگ،هرگاهی تصور کنیم با موتور و کلاشینکوف طالبان توانستند ارتش سیصد هزار نفری با تانگ و توپ را شکست دادند شاید مضحک ترین قصه تاریخ باشد و تلخ ترین جفا به حق سربازان که به شکلی حاضر بودند هم جان شان را در راه دفاع از وطن بدهند و هم خانواده های شان را در یک بی سرنوشتی که بدبختی محتوم تک تک اعضای آن است.

اما طالبان توانسته اند”سلطه منفی” حکومت غنی را از حکومت با یک قرار داد ،بر اندازد،گرچه این حکومت به شکل شبه دموکراسی بود،حکومت که غرق در فساد و خوشگذرانی بدون حاکمیت بر چند صد متر پایتخت، مردم نان نداشتند و طبعیی است که فساد از مشروعیت سیاسی می کاهد اما نباید فراموش کرد طالبان حد اقل یک حکومت شبه دموکراسی را صاحب شدند که هم آزادی بیان،فعالیت های سیاسی احزاب،حقوق زنان،حقوق بشر و آزادی های فردی به شدت در آن احترام می شد.

هانتینگتون در جای مساله ضعف اقتدار سیاسی،سازمان دهی موثر و شایستگی سیاسی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه راصرف نظر از نوع رژیم آنها بررسی و ادعاکرده است که” در این کشورها حکومت ها حکومت نمی کند” افغانستان طالبانی تنها به امید امنیت سراسری تکیه کرده است موضوع که اصلن قابل قبول نه برای مردم است و نه هم برای جامعه جهانی،اکثر مطلق کشورهای امریکایی جنوب و کشورهای افریقایی مثل چاد،اوگاندا،افریقامرکزی از چنین رهگذر شبیه این روزهای افغانستان است.

طالبان باید بپذیرند که در مساله راه اندازی سیستم و چرخه حکومت داری ناتوان اند نه توانایی حکومت داری دارند و نه هم به برپایی سامان سیاسی در کشور را دارند و نه هم در توسعه سیاسی و اصلاحات اداری می اندیشند،این گروه اکنون تمام قدرت و توانایی که دارند خرچ امنیت کرده است اما خیلی زود مسایل حاد دیگر دامن گیر شان خواهد شد که امنیت کشور رابه شدت صدمه خواهد زد.

ویدیوی های که از نحوه برخورد طالبان با ابزارهای نظامی مدرن مثل هلیکوپترها،تجهیزات پیش رفته در شبکه های اجتماعی دست به دست می شوند،یاهم گزینش سرپرست وزیران کابینه شان است بیشتر عملگرایانه است تا تخصص،گرچه ازدانش هیچ کدام سرپرست وزیران طالبان اطلاع نداریم به جز از آنکه چندین تن شان در لیست سیا سازمان ملل قرار دارند و یاهم سازمان استخباراتی امریکا برای دستگیری شان جایزه 5 ملیون دالری تعیین کرده بود اما اکثر کدرهای حکومت های قبلی که با دانش و تخصص در این بخش ها داشتند اکنون یا به صورت مخفیانه زندگی می کنند و یا هم در یکی از کشور های خارج پناهنده شده است.

در حالیکه طالبان هنوز دست به تقرری های ملا و آخوند های هم تباران خود می زنند کشورهای جهان از چندین جهت زنگ هشدار با مشکلات جدی وحادی که در آینده نه چندان دور دامن گیر مردم افغانستان شود را به صدا در آورده است،عدم مشروعیت سیاسی طالبان چه در سطح ملی و بین المللی و ناشی بودن تمام کابینه از تخصص و دانش ابتدایی سبب شده است که پیش از پیش به یک فاجعه انسانی آماده بود مگر این که طالبان از سطح لجاجت های سیاسی شان یک مقدار بکاهند و کمک های بین المللی بتواند از وقوع فاجعه ای جلوگیری کند.

• نویسنده : مسح الله داریوش
• منبع خبر : سفیر‌نیوز